“Εφυγε” ο Λάκης Σάντας

Εφυγε απο τη ζωή σε ηλικία 89 ετών μια εμβληματική φυσιογνωμία της αντίστασης και της αριστεράς, ο Λάκης Σάντας. Είναι ο άνθρωπος που κατέβασε μαζί με το φίλο του Μανώλη Γλέζο τη χιτλερική σημαία από το βράχο της Ακρόπολης το 1941. Ο Σάντας απεβίωσε στις 7 το πρωί στο νοσοκομείο Σωτηρία. Τον αγωνιστή της αντίστασης αποχαιρέτισε με δηλώσεις της η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας.

Μια εμβληματική μορφή της Εθνικής Αντίστασης, ο Λάκης Σάντας, ο άνθρωπος που μαζί με τον Μανώλη Γλέζο κατέβασαν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη, απεβίωσε σε ηλικία 89 ετών, ένα μήνα πριν την συμπλήρωση 70 χρόνων από το κατέβασμα της “σβάστικας” από τον ιερό βράχο.
Ο Απόστολος Σάντας γεννήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου του 1922 στη Λευκάδα. Το 1934, η οικογένεια του εγκαθίσταται στην Αθήνα. Τελειώνει το γυμνάσιο το 1940 και εισάγεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τη νύχτα της 30ής προς 31η Μαΐου 1941, ένα μήνα μετά την κατάληψη της Αθήνας και της Ελλάδας από τους Γερμανούς κατακτητές και σε ηλικίας 18 χρονών θα κατεβάσει, μαζί με το φίλο του και Μανόλη Γλέζο τη χιτλερική σημαία από το βράχο της Ακρόπολης.

Η ενέργεια αποτελούσε την πρώτη μορφή αντίστασης κατά της χιτλερικής κατοχής και είχε μεγάλη απήχηση τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό εμπνέοντας χιλίαδες αγωνιστές της αντίστασης.

Εξιστορώντας το εγχείρημα υποστολής της σημαίας στον Ηλία Πετρόπουλο, είχε πει: «Κι έξαφνα ένα δειλινό που ήμαστε στο Ζάππειο και ο ήλιος έγερνε λούζοντας τον ορίζοντα με εκείνα τα χρώματα που μόνο ο αττικός ουρανός έχει, τα μάτια μας γύρισαν στον βράχο της Ακροπόλεως. Μέσα στο υπέροχο φόντο της δύσης σταθήκαμε και κοιτούσαμε. Και τότε… το βλέμμα μας έπεσε πάνω στη σημαία τους που υπερήφανα κυμάτιζε ψηλά-ψηλά και η βαριά σκιά της πλάκωνε καταθλιπτικά όλη την Αθήνα, όλη την αττική γη. Να τι πρέπει να τους κάνομε! Ήρθε η σκέψη σαν σπίθα. Να τους την πάρουμε. Να την γκρεμίσουμε και να την ξεσχίσουμε και να πλύνουμε έτσι τη βρωμιά από τον Ιερό Βράχο. Την είχαν στήσει αυτήν την ίδια την πολεμική τους σημαία οι Ναζί θριαμβευτικά ως τότε στη Βαρσοβία, στη Βιέννη, στην Αμβέρσα, στη Νορβηγία, στο Παρίσι και στο Βελιγράδι και απειλούσαν να τη στήσουν σε όλο τον κόσμο τότε. Μα εδώ είναι Ελλάδα. Είναι η μικρή χώρα που απ’ αυτή ξεπετάχτηκε η φλόγα του Πολιτισμού. Είναι η χώρα που δίνει το παράδειγμα πάντα στις κρίσιμες στιγμές της Ιστορίας».

Το 1942 εντάσσεται στο ΕΑΜ και λίγο αργότερα στην ΕΠΟΝ και βγαίνει στο βουνό με τον ΕΛΑΣ. Πήρε μέρος σε αρκετές μάχες στην Αιτωλοακαρνανία, στη Φθιώτιδα και στην Αττικοβοιωτία και το 1944 τραυματίστηκε. Το 1946 εξορίζεται στην Ικαρία, το 1947 φυλακίζεται στην Ψυττάλεια, απ’ όπου το 1948 στέλνεται στην Μακρόνησο. Θα διαφύγει στην Ιταλία και θα ζητήσει πολιτικό άσυλο στον Καναδά, όπου θα ζήσει μέχρι το 1962. Το 1963 θα επιστρέψει στην Ελλάδα.

Σεμνός σε όλη του τη ζωή έμεινε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν κυνηγάω ποτέ τη δημοσιότητα γιατί θεωρώ ότι έχει εξευτελιστεί το ζήτημα πάρα πολύ. Την αντίσταση δεν την κάναμε μόνο εμείς, έχουν σκοτωθεί χιλιάδες παλικάρια, γυναίκες και άνδρες, ανώνυμοι».

Δηλώσεις

«Ο Λάκης Σάντας αφήνει πίσω του μια κληρονομιά που προκαλεί σεβασμό και δέος. Υπήρξε αληθινός ήρωας, πρόσωπο-σύμβολο για την Ελλάδα, που δεν εξαργύρωσε την προσφορά του και δεν αντάλλαξε τον πατριωτισμό και το δημοκρατικό μεγαλείο του. Καλούμαστε όλοι να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη του», αναφέρει σε δήλωσή του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας

«Υπήρξε μια μορφή σύμβολο της Εθνικής Αντίστασης, ο Λάκης Σάντας. Με τις αρχές του, με τους αγώνες του, με τη στάση του, μας έδειξε έναν δρόμο που αποτελεί παρακαταθήκη για όλους μας. Δεν ήταν μόνο η γενναία ενέργειά του μαζί με τον Μανώλη Γλέζο απέναντι σε ότι συμβόλιζε τότε τον φασισμό, τη σβάστικα και το “χτύπημα” στην καρδιά του ναζισμού, ήταν και οι αγώνες του για την δημοκρατία, την αριστερά και την αξιοπρέπεια και πάνω απ’ όλα η σεμνότητά του και το ήθος του σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, που χαρακτήρισαν αυτόν τον σπουδαίο άνθρωπο», επισημαίνει στη δήλωσή του ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου.
«Ένας πρωταγωνιστής και σύμβολο του αγώνα του λαού μας κατά του φασισμού έφυγε από κοντά μας. Κατεβάζοντας μαζί με το Μανώλη Γλέζο τη σημαία του κατακτητή από την Ακρόπολη, το σύμβολο της Δημοκρατίας, άναψε την πρώτη φλόγα ελευθερίας σε μία Ευρώπη που ήταν στην πιο σκοτεινή στιγμή της νεώτερης ιστορίας της. Οι αγώνες του και η προσωπικότητά του αποτελούν πηγή έμπνευσης για το λαό μας, αλλά και για κάθε άνθρωπο που μάχεται για την ελευθερία, τη Δημοκρατία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια», επισημαίνει σε δήλωσή του ο πρόεδρος της Βουλής Φίλιππος Πετσάλνικος.

«Με το παράδειγμά του, έδωσε στους Έλληνες, μέσα στην καταχνιά της κατοχής, το δικαίωμα να ελπίζουν, το κουράγιο να παλεύουν και τη δυνατότητα να επαναλαμβάνουν τα λόγια του: “Μα εδώ είναι Ελλάδα. Μια μικρή χώρα, που από αυτήν ξεπετάχτηκε η φλόγα του Πολιτισμού. Η χώρα που δίνει πάντα το παράδειγμα στις κρίσιμες στιγμές της ιστορίας”.Ας κρατήσουμε, σήμερα, την παρακαταθήκη του αυτή. Αλλά και το πρότυπο μιας σεμνής ζωής γεμάτης αγώνες, προσφορά και περηφάνια», δήλωσε ο πρόεδρος της ΝΔ, Αντώνης Σαμαράς.

«Το ΚΚΕ εκφράζει την θλίψη του για το θάνατο του αγωνιστή Λάκη Σάντα που με τόλμη συμμετείχε το Μάη του 1941 στο κατέβασμα της ναζιστικής σημαίας από τον βράχο της Ακρόπολης. Στη συνέχεια μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ και του ΕΛΑΣ με το όπλο πολέμησε κατά των κατακτητών και των συνεργατών τους. Για αυτή την αντιστασιακή του δράση τιμωρήθηκε σκληρά από τις αστικές κυβερνήσεις με φυλακές και εξορίες στην Ικαρία και στην Μακρόνησο. Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένειά του», επισημαίνει το ΚΚΕ.

«Η σημαία της αντίστασης που ύψωσαν στην Ακρόπολη ο Λάκης Σάντας και ο Μανώλης Γλέζος, την περίοδο του φασισμού, σήμερα κυματίζει μεσίστια στις καρδιές μας.Με τον θάνατο του κομμουνιστή Σάντα, η χώρα μας χάνει ένα κομμάτι από τη ζωντανή της ιστορία. Η ανεπανάληπτη γενιά, της ελληνικής εθνικής αντίστασης, αποχαιρετά έναν λαμπρό της εκπρόσωπο», τόνισε σε δήλωσή για τον θάνατο του Λάκη Σάντα, ο πρόεδρος του ΣΥΝ και της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας.

«Ο Απόστολος Σάντας υπήρξε ένα σύμβολο της αντίστασης του λαού μας κατά της γερμανικής κατοχής και του φασισμού. Διέτρεξε όλη του τη ζωή και την αγωνιστική του διαδρομή με απίστευτη σεμνότητα, πράγμα το οποίο κάνει σήμερα την απώλειά του ακόμη μεγαλύτερη. Η Αριστερά και ολόκληρος ο ελληνικός λαός θα τον έχουν πάντα στην καρδιά τους και στη μνήμη τους», αναφέρει μεταξύ άλλων σε ανακοίνωσή της η Δημοκρατική Αριστερά.