Ο πληθωρισμός πέφτει, η ακρίβεια ανεβαίνει
Η Ελλάδα είναι η χώρα των μεγάλων παραδόξων. Ο πληθωρισμός πέφτει πρώτη φορά έπειτα από 45 χρόνια τον Μάρτιο, αλλά η ακρίβεια για το μέσο νοικοκυριό αυξάνει την ίδια ώρα που το διαθέσιμο εισόδημά του μειώνεται μεταξύ άλλων και εξαιτίας φοροκαταιγίδας!
Ομως, ας δούμε τα νέα δεδομένα.
Αρνητικό πληθωρισμό πρώτη φορά από το 1968 κατέγραψε η χώρα τον Μάρτιο, καθώς τόσο ο δείκτης τιμών κατανάλωσης όσο και ο εναρμονισμένος δείκτης πληθωρισμού έφτασε στο -0,2% έναντι του Μαρτίου 2012 (2,5% άνοδος έναντι Φεβρουαρίου).
Πρόκειται για εξέλιξη που, αν και αναμενόμενη, έρχεται με καθυστέρηση ύστερα από 5 χρόνια ύφεσης στη διάρκεια της οποίας η ελληνική οικονομία έχασε το 25% του ΑΕΠ της. Για να γίνει αυτό πιο εύκολα κατανοητό, αρκεί να αναλογισθούμε πως στη διάρκεια της πενταετίας 2009-2013 οι μέσες αμοιβές στο σύνολο της οικονομίας μειώθηκαν αθροιστικά 15,4%, ενώ, αντίθετα, ο πληθωρισμός αυξήθηκε 10,1%. Αυτό είχε ως συνέπεια οι μέσες πραγματικές αμοιβές να μειωθούν 23,2% το ίδιο διάστημα (στοιχεία Τραπέζης της Ελλάδος).
Ο αποπληθωρισμός αποτελεί δίκοπο μαχαίρι για την οικονομία, καθώς με τη μείωση των τιμών βελτιώνεται η ανταγωνιστικότητα και ευνοούνται οι εξαγωγές (όχι όμως και οι καταναλωτές, αφού το καλάθι της νοικοκυράς όπως θα δούμε γίνεται ακριβότερο, παρά τη γενική μείωση τιμών), όμως αυξάνει το βάρος του χρέους και η αποπληρωμή του καθίσταται πιο δύσκολη, με συνέπεια να τεθεί κάποια στιγμή εκ νέου επί τάπητος το ζήτημα του «κουρέματος» του χρέους, δεδομένου ότι η τάση του αποπληθωρισμού προβλέπεται να διατηρηθεί αρκετό διάστημα, περιπλέκοντας την κρίση χρέους της Ελλάδας.
Οσον αφορά το καλάθι της νοικοκυράς, ο Μάρτιος αποδεικνύεται ακριβότερος, αφού σε ετήσια βάση έχουμε αυξήσεις τιμών στα τρόφιμα-μη αλκοολούχα ποτά (0,3%), στα αλκοολούχα ποτά-καπνό (4,8%), σε ένδυση-υπόδηση (2,1%) και στη στέγαση (8%)… Δηλαδή σε κατηγορίες που τελευταία εξ ανάγκης επικεντρώνεται η λαϊκή κατανάλωση.
Σημειώνεται πως τον Μάρτιο 2012 ο πληθωρισμός έτρεχε ετησίως 1,4% (και ο εναρμονισμένος 1,7%), ενώ το α’ τρίμηνο 2013 έτρεχε 0,6% κατά μέσον όρο (1% ο εναρμονισμένος), έναντι 2,4% το α’ τρίμηνο 2012 (2,7% ο εναρμονισμένος).
Προσωρινό κουκούλωμα στο χρόνιο έλλειμμα
Το ρητό «ο χρόνος είναι χρήμα» ισχύει προφανώς και στην οικονομική πολιτική. Μόνο που μπορεί το χρήμα να είναι αόρατο και να χάνεται. Ειδικά αν θεωρείται πολιτικά χρήσιμη η εκμετάλλευση της δημοσίευσης κάποιων ευνοϊκών προσωρινών στοιχείων εν γνώσει της δυσμενούς μετεξέλιξής τους.
Ο λόγος γίνεται για το βασικό στόχο του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, δηλαδή τη μείωση του ελλείμματος και τη διαμόρφωση πρωτογενούς πλεονάσματος. Για τα οποία το οικονομικό επιτελείο, βασιζόμενο σε προσωρινά (ταμειακά) στοιχεία, έσπευσε προ διμήνου να πανηγυρίσει εκθειάζοντας την αποτελεσματικότητα της ασκούμενης πολιτικής, μολονότι τα δημοσιονομικά στοιχεία του α’ 9μήνου της ΕΛΣΤΑΤ έδειχναν την αρνητική εξέλιξη που θα ακολουθούσε.
Το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε τότε πως ο προϋπολογισμός της Γενικής Κυβέρνησης για το 2012 έκλεισε με υπέρβαση στόχων, περιορίζοντας το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης στα 12,5 δισ. (έναντι στόχου 14,9 δισ.) και επιτυγχάνοντας στο πρωτογενές ισοζύγιο (δηλαδή αυτό χωρίς τις δαπάνες για τόκους) ένα πλεόνασμα της τάξεως των 434 εκατ. ευρώ το δωδεκάμηνο του 2012, έναντι ελλείμματος 3,5 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011.
Με βάση τα παραπάνω, το κυβερνητικό ανακοινωθέν κατέληγε τότε πως αυτές οι θετικές εξελίξεις στην εκτέλεση του προϋπολογισμού καταδείκνυαν ότι η προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης, προσαρμογής και πειθαρχίας απέδιδε καρπούς, διαμορφώνοντας τις απαραίτητες συνθήκες για τη σταθεροποίηση και τη σταδιακή επανεκκίνηση της οικονομίας…
Αυτό που ακολούθησε είναι όντως εντυπωσιακό και αφορά τη βαθμιαία μεταμόρφωση του πρωτογενούς πλεονάσματος σε ένα σταθερά διογκούμενο έλλειμμα. Με τη δημοσίευση των στοιχείων του Ιανουαρίου 2013 της Γενικής Κυβέρνησης κι ενώ το ενδιαφέρον εστιαζόταν στη σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2012, το πλεόνασμα των 434 εκατ. για το σύνολο του 2012 (Ιαν. – Δεκ.) έγινε έλλειμμα 518 εκατ.! Στη συνέχεια, με την κοινοποίηση των στοιχείων του α’ διμήνου 2013 κι ενώ το ενδιαφέρον επικεντρωνόταν στα αποτελέσματα του Φεβρουαρίου, το έλλειμμα του 2012 αυξήθηκε σε 634 εκατ. Μάλιστα, και στις δύο αυτές δημοσιεύσεις υπήρχε μία υποσημείωση που μας πληροφορούσε πως «σε ενοποιημένη βάση, μετά την απαλοιφή των ενδοκυβερνητικών τόκων, εκτιμάται πως το πρωτογενές αποτέλεσμα για το 2012 θα είναι μικρότερο κατά 824,7 εκατ.». Με άλλα λόγια, το πραγματικό πρωτογενές έλλειμμα του 2012 είναι 1,5 δισ. και φυσικά όλα τα αρχικά πανηγύρια τα οποία διαμόρφωσαν θετικό αλλά επίπλαστο κλίμα τον Ιανουάριο πήγαν περίπατο.
Στο μεταξύ, κι ενώ ο στόχος για όλο το 2013 είναι για μηδενικό πρωτογενές αποτέλεσμα, η ύφεση συνεχίζεται και οι επιπτώσεις της κυπριακής κρίσης δεν έχουν ακόμη περάσει στην ελληνική οικονομία, με συνέπεια να προβλέπεται σημαντικός δημοσιονομικός εκτροχιασμός φέτος και οι προσδοκίες που τόσο έντεχνα καλλιεργήθηκαν να γίνονται μπούμερανγκ σε βάρος της ασκούμενης πολιτικής.
enet.gr
