Ανάγκη για ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης

Περισσότερο από ποτέ είναι αναγκαία, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η στροφή σε ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα λαμβάνει υπόψη του όχι μόνο οικονομικές παραμέτρους, αλλά και περιβαλλοντικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και πολιτικές.

Την ίδια στιγμή, το Πολυτεχνείο Κρήτης βρίσκεται στην πρωτοπορία των τεχνικών εξυγίανσης ρυπασμένων πεδίων, οι οποίες αναμένεται να εφαρμοστούν σύντομα και στην Κρήτη προκειμένου να αντιμετωπιστούν προβλήματα ρύπανσης από φυτοφάρμακα, βαρέα μέταλλα και πετρελαιοειδή.
Τα παραπάνω επισημάνθηκαν, μεταξύ άλλων, στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Διάχυσης Αποτελεσμάτων της Επιστημονικής Ερευνας στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης που πραγματοποιήθηκε χθες στο Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου  στους Αγίους Πάντες του Δήμου Αποκορώνου (Ιδρυμα Αγία Σοφία).
Το συνέδριο διοργάνωσε το Εργαστήριο Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου.

«ΟΧΙ» ΣΤΗ ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Στην αναγκαιότητα ενός ολοκληρωμένου μοντέλου ανάπτυξης, που θα βασίζεται στις περιβαλλοντικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, αναφέρθηκε στην ομιλία του ο περιβαλλοντολόγος, υπ. δρ Ε.Μ.Π. και επιστημονικός συνεργάτης ΜΕ.Κ.Δ.Ε. του Ε.Μ.Π., κ. Β. Κώτσιος.
«Η ιστορία μάς έχει δείξει ότι το περιβάλλον και η ανάπτυξη είναι δύο έννοιες απόλυτα αλληλοεξαρτώμενες. Δεν μπορούμε να έχουμε ανάπτυξη χωρίς περιβαλλοντική προστασία», σημείωσε ο κ. Κώτσιος, υπογραμμίζοντας ότι ιστορικά η έννοια της ανάπτυξης πέρασε από διαφορετικά στάδια προσέγγισης.
«Αρχικά η ανάπτυξη ταυτίστηκε με μια μονοδιάστατη προσέγγιση που έδινε έμφαση μόνο στην οικονομική ανάπτυξη, την αύξηση του Α.Ε.Π. και του οικονομικού κέρδους. Στη συνέχεια συνειδητοποιήσαμε ότι υπάρχουν προβλήματα με το περιβάλλον και με την κοινωνία καθώς είδαμε ότι οι κοινωνικές ανισότητες δεν περιορίστηκαν ούτε το περιβάλλον προστατεύτηκε. Ετσι προέκυψε η έννοια της αειφόρου ανάπτυξης που προσπάθησε να τα δέσει όλα αυτά. Ομως αποδείχθηκε ότι ούτε αυτό είναι αρκετό και ήρθε η ώρα, αντί να βάζουμε ως αναπτυξιακό στόχο την οικονομική μεγέθυνση, να προσπαθούμε να βλέπουμε τις κοινωνίες ολόπλευρα και να υπολογίζουμε τις πραγματικές τους δυνατότητες», επεσήμανε ο κ. Κώτσιος και διευκρίνισε ότι αυτό θα αποτελούσε ένα ουσιαστικό βήμα προς την ολοκληρωμένη ανάπτυξη, που δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και κοινωνική, περιβαλλοντική, πολιτική, τεχνολογική και πολιτιστική.
Το μοντέλο αυτό, υπογράμμισε, βασίζεται στην αξιοποίηση των ιδιαίτερων συνθηκών φυσικής, κοινωνικής και οικονομικής πραγματικότητας κάθε περιοχής και στοχεύει σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση προς την ταυτόχρονη ανάπτυξη όλων των τομέων.
«Η πραγματικότητα είναι αυτή που μας καθοδηγεί στο ποιες είναι οι βέλτιστες αναπτυξιακές προοπτικές κάθε περιοχής και εκεί έρχεται η επιστήμη και η τεχνολογία για να βοηθήσει να γίνουν πραγματικότητα. Διαφορετικά, αν δεν υπάρχει η αξιοποίηση της πραγματικότητας, σύμφωνα με την κοινωνική δυναμική και τη μέση κοινωνική συνείδηση κάθε περιοχής, τότε κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια είναι καταδικασμένη να αποτύχει», ανέφερε ο κ. Κώτσιος και συμπλήρωσε ότι ένα τέτοιο μοντέλο είναι απόλυτα εφικτό, ακόμα και στις σημερινές δύσκολες οικονομικές συγκυρίες, διότι δεν εξαρτάται από κάποια επιδότηση ή χρηματοδότηση, αλλά «βασίζεται στη διερεύνηση του ποιοι πραγματικά είμαστε, τι έχουμε στα χέρια μας και πού μπορούμε να πάμε».
Ο ερευνητής του Ε.Μ.Π. τόνισε ακόμα ότι «δυστυχώς η ελληνική κοινωνία συνειδητοποίησε αυτή την ανάγκη βίαια με τις απότομες αλλαγές στην κοινωνικο-οικονομική μας πραγματικότητα, όταν διαπίστωσε ότι η πορεία των προηγούμενων χρόνων (μεγάλα έργα, επιδοτήσεις κ.λπ.) δεν είχαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, διότι δεν στήθηκαν πάνω σε αυτά που είχαμε ανάγκη πραγματικά» και πρόσθεσε ότι σε πολλές περιπτώσεις έγιναν έργα μόνο και μόνο για να γίνουν ή δεν υπήρξε καμία πρόβλεψη για τη συντήρηση και τη διαχείρισή τους. «Γι’ αυτό και η κρίση μας προβλημάτισε όλους και ήρθε η στιγμή για να δεχθούμε νέες ιδέες που στο παρελθόν ακούγαμε δυσκολότερα καθώς τις λέγαμε ρομαντικές», είπε καταλήγοντας ο κ. Κώτσιος.

ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ

Κατά τη διάρκεια του χθεσινού συνεδρίου ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρουσίαση καινοτόμων τεχνικών που έχουν αναπτύξει ερευνητικά Ιδρύματα των Χανίων μεταξύ αυτών και το Πολυτεχνείο Κρήτης.
Ειδικότερα ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης και διευθυντής του Εργαστηρίου Διαχείρισης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων, Ευάγγελος Γιδαράκος, μαζί με τη δρα Μ. Αϊβαλιώτη, μίλησαν για τις καινοτόμες τεχνικές εξυγίανσης ρυπασμένων πεδίων που εφαρμόζει με εντυπωσιακά αποτελέσματα το Πολυτεχνείο.
«Ρυπασμένα πεδία εννοούμε τόσο την ακόρεστη ζώνη, δηλαδή το χώμα, το έδαφος που συναντάμε μέχρι τον υδροφόρο ορίζοντα όσο και την κορεσμένη ζώνη που είναι ο υδροφόρος ορίζοντας. Από τη στιγμή που θα έχουμε μια διαρροή, πετρελαιοειδών για παράδειγμα, ένα μέρος από αυτή ανάλογα με τη γεωμορφολογία του εδάφους θα παραμείνει στην ακόρεστη ζώνη κι εκεί με την πάροδο του χρόνου θα δημιουργήσει προβλήματα. Για να καθαριστεί αυτός ο χώρος έχουμε αναπτύξει ειδικές τεχνολογίες in situ, δηλαδή δεν σκάβουμε, αλλά διοχετεύουμε αέρα που περιέχει αρκετό οξυγόνο και αυτό διασπά τους ρύπους και σχηματίζονται διοξείδιο του άνθρακα και υδρατμοί. Αυτό το έχουμε κάνει σε τεράστιες εκτάσεις στο Θριάσιο Πεδίο, στα σημερινά Ελληνικά Πετρέλαια, στα διυλιστήρια του Ασπροπύργου και έχουμε καθαρίσει τη λίμνη Κουμουνδούρου, η οποία, όταν ξεκινήσαμε, είχε πάνω 2 – 3 κ.μ. την ημέρα πετρελαιοειδή κ.ά. από όλες τις γύρω περιοχές και τώρα είναι η πιο καθαρή λίμνη σε όλη την Ελλάδα», επεσήμανε ο κ. Γιδαράκος, ενώ μιλώντας για την κορεσμένη ζώνη (υδροφόρος ορίζοντας) διευκρίνισε ότι, εφόσον υπάρξει διαρροή, οι ρύποι συνήθως επικαθίζουν πάνω στο νερό.
«Εμείς αυτό που κάνουμε είναι πάλι μια in situ τεχνική, δηλαδή με διάφορα φρεάτια ασκούμε υποπίεση στον υδροφόρο ορίζοντα και έτσι έχουμε τη δυνατότητα να αντλήσουμε αυτή την ελαιώδη φάση πράγμα που το κάνουμε για πάρα πολλά χρόνια. Ετσι έχουμε καθαρίσει τα Ελληνικά Πετρέλαια, επειδή είχε γίνει πριν από χρόνια μια τεράστια διαρροή, αλλά και στην Ελευσίνα, κοντά στους χώρους της Πυρκάλ, με την τεχνική αυτή. Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να προβούμε διοχετεύοντας μέσα στον υδροφόρο ορίζοντα οξυγόνο που έχει τη δυνατότητα τους ρύπους που έχουν διαλυθεί να τους διασπάσει, αυτοί να έρθουν στην επιφάνεια κι εμείς να τους αντλήσουμε».
Ο κ. Γιδαράκος υπογράμμισε ότι το Πολυτεχνείο Κρήτης είναι ο μοναδικός φορέας πανελληνίως που κάνει αυτές τις τεχνολογίες αποκατάστασης εδαφών και υπογείων υδάτων, ενώ ερωτηθείς για το αν έχουν πραγματοποιηθεί ανάλογες εφαρμογές στην Κρήτη τόνισε: «Στην Κρήτη δεν έχει γίνει καμία εφαρμογή γιατί το πρόβλημα ρυπασμένα εδάφη τώρα ξεκίνησε να ερευνάται με μια μελέτη που κάναμε ως Εργαστήριο πριν από δύο χρόνια για το Υ.Π.Ε.Κ.Α. Ετσι, προς το παρόν περιμένουμε την Κ.Υ.Α., ώστε στη συνέχεια να διαπιστώσουμε αρχικά σε ποια μέρη υπάρχουν ρυπασμένοι χώροι και εδάφη, αλλά και ρυπασμένοι υδροφορείς. Ακολούθως θα προχωρήσουμε στην εφαρμογή αυτών των τεχνολογιών».
Πάντως, όπως ανέφερε ο κ. Γιδαράκος, το πρόβλημα των ρυπασμένων πεδίων πρόκειται να απασχολήσει την Κρήτη καθώς εκτιμάται ότι υπάρχουν προβλήματα, ανάλογα την περιοχή, με πετρελαιοειδή, βαρέα μέταλλα καθώς και φυτοφάρμακα που αποτελούν μια τεράστια πληγή για όλες τις αγροτικές περιοχές στην Ελλάδα.
•Με θέμα: «ΜΜΕ, Γνώση και Κοινωνία των Πολιτών» μίλησε ο  Επίκ. Καθηγητής ΑΠΘ και επιστημονικός διευθυντής του ΙΕΤ, Αντ. Σκαμνάκης η οποία θα δημοσιευτεί αναλυτικά σε επόμενο φύλλο των “Χανιώτικων νέων”.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Με αργά βήματα η διάχυση της γνώσης
Στο πρόβλημα της διάχυσης της επιστημονικής γνώσης και έρευνας στην κοινωνία αναφέρθηκε ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης και διευθυντής του Εργαστηρίου Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης, Κώστας Ζοπουνίδης, μιλώντας σε δημοσιογράφους στο περιθώριο του συνεδρίου.
Ο κ. Ζοπουνίδης επεσήμανε ότι στόχος του συνεδρίου «είναι να βγάλουμε τα ερευνητικά αποτελέσματα των ελληνικών Πανεπιστημίων και των τεχνολογικών Ιδρυμάτων στην κοινωνία, ώστε να βρεθούν τρόποι συνεργασίας με τη βιομηχανία, το εμπόριο και τις υπηρεσίες και να προκύψουν νέα προϊόντα και τεχνικές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι επιχειρήσεις μας για να μπορέσουν να παράγουν προϊόντα πιο αποτελεσματικά και εμπορικά και να κατακτήσουν μερίδιο αγοράς στο εσωτερικό και το εξωτερικό».
Ο κ. Ζοπουνίδης τόνισε ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μια ιδιαίτερη προσπάθεια πάνω σε αυτό το θέμα. «Πραγματικά παλιά ήμασταν περισσότερο κλεισμένοι στα γραφεία και τα επιστημονικά επιτεύγματά μας, αλλά τελευταία με τη διάχυση της πληροφορίας μέσα από τις νέες τεχνολογίας και το Διαδίκτυο βλέπουμε ότι μπορούν αυτά τα πράγματα να γίνουν αποδεκτά και να χρησιμοποιηθούν σε ευρεία κλίμακα», πρόσθεσε ο καθηγητής του Πολυτεχνείου και συμπλήρωσε: «Για παράδειγμα, εμείς στον κλάδο μας έχουμε βοηθήσει πολλές επιχειρήσεις, αλλά και τράπεζες στον χρηματο-οικονομικό και τραπεζικό τομέα και νομίζω ότι ανάλογα έχουν βοηθήσει και άλλα εργαστήρια στον τομέα του μάρκετινγκ και της έρευνας, των αγροτικών προϊόντων κ.λπ.».
Μάλιστα ο κ. Ζοπουνίδης υπογράμμισε ότι η προσπάθεια που ξεκίνησε πάνω στο συγκεκριμένο θέμα με το συνέδριο που πραγματοποιήθηκε χθες θα συνεχιστεί και ήδη προγραμματίζεται το δεύτερο συνέδριο να διοργανωθεί στην Αθήνα.

Χανιώτικα Νέα