Ψωνίζω Χανιά, Μένω Κρήτη, Αντιμετωπίζω την Κρίση …
Επερχόμενη και υφιστάμενη κρίση. Χρονικός ορίζοντας της ύφεσης και προβλέψεις για το μέλλον της. Κλάδοι που αντιμετωπίζουν πρόβλημα και ποσοστά μείωσης των πωλήσεων τους. Μηδενική ανάπτυξη και αύξηση της ανεργίας. Ταμειακή ρευστότητα ή ασφυξία, “πακέτα δις”, επιτόκια αλλά και τραπεζιτική πολιτική. Προβλήματα καθημερινότητας και επιστροφή στο “τεφτέρι” του μπακάλη.
Μερικοί από τους παραπάνω – αναμφίβολα σοβαρότατους – προβληματισμούς, έχουν αποτελέσει τους τίτλους και έχουν γεμίσει τις γραμμές, χιλιάδων ρεπορτάζ και άρθρων τα οποία έχουν προβληθεί σε όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, έχουν γραφεί μέχρι σήμερα ή γράφονται αυτή την ώρα. Δεν υποτιμώ διόλου την αξία ή τη σημαντικότητά τους, αντίθετα τα επιτιμώ, μέχρις όμως του σημείου που γράφονται χωρίς κανένα βάθος ή με αποκλειστική επιδίωξη το απύθμενο βάθος – και συχνά το κάνουν – αλλά οι προθέσεις του κειμένου αυτού, δεν “οδεύουν” σε μια τέτοια κατεύθυνση.
Το “παπούτσι απ’ τον τόπο σου…” είναι ο σκοπός των γραφομένων και η επιτακτική ανάγκη του να υπερισχύσει της – κατά τα άλλα εξαιρετικής – “Ιταλίδας απ’ την Κυψέλη”. Η αφορμή έχει ήδη δοθεί από την ίδια την κρίση και σίγουρα είναι η καταλληλότερη χρονική στιγμή για να κάνουμε, με ένα πιο συστηματικό, εμφατικό, ενδεχομένως φανατικό τρόπο, πράξη, την πρώτη ρήση και να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας και την κοινωνία μας κατ’ επέκταση, ώστε να μη χορταίνουμε τρώγοντας το ίδιο το χέρι μας, μετατρέποντας τους πόρους μας σε “πετούμενα πουλιά”. Κι αν είχα ένα χάπι, μια μαγική μπαγκέτα βρε αδερφέ, θα το έκανα με μιας, έλα όμως που είναι απαραίτητο να ακολουθήσουμε τις απλές, πρακτικές συμβουλές, που για μια ακόμα φορά πρέπει να γίνουν βίωμά μας. Συνεννοούμαστε νομίζω, μα για την οικονομία της συζήτησης, θα παραθέσω μερικές απ’ αυτές, σίγουρος ότι μπορείτε με τη σειρά σας να προσθέσετε κι άλλες, λιγότερο ή περισσότερο σημαντικές.
– Αγνοείστε τις Σειρήνες του Μάρκετινγκ και αναζητείστε κατά πρώτο λόγο τα Χανιώτικα προϊόντα και εν συνεχεία τα – εν γένει – Κρητικά. Σκεφθείτε, σαν να είσαστε οι παραγωγοί.
– Ελαιόλαδο. “Τιμωρείστε” τις πολυεθνικές. Μηδενίσετε τις πωλήσεις τους, εδώ, στο Νομό μας.
– Κρέατα κάθε είδους. Προτιμήστε τα ντόπια. Είναι βέβαιο ότι θα κερδίσετε σ’ όλους τους τομείς.
– Γαλακτοκομικά και Τυριά. Δεν θα μιλήσω μόνο για τα προϊόντα του Κριαρά που είναι ασύγκριτα τα καλύτερα, θα πω προτιμήστε κάθε τοπικό παραγωγό σε σχέση με τα “χαμηλά” λιπαρά και τις ξενόφερτες “μπράντες”, που δεν έχουν να δώσουν τίποτα, πέρα από παρουσίαση.
– Αρτοσκευάσματα. Είναι σχεδόν φάρσα, οι δικές μας γεύσεις να έχουν “κατακτήσει” εδώ και τριάντα χρόνια τις αγορές του εξωτερικού και ξαφνικά να απειλούμαστε απ’ τους διδασκομένους.
– Κρασιά και Μπύρες. Η Κρητική γη παράγει πλέον όλες τις ποικιλίες, όπως άλλωστε, γινόταν και από την αρχαιότητα. Επιλέξτε Κρήτες παραγωγούς. Κάντε το ίδιο με τη μπύρα. Η Χανιώτικη είναι εξαίσια, όπως και η Ρεθυμνιακή. Στο ίδιο πνεύμα, η τρίτη σας επιλογή, ας είναι η Βεργίνα.
– Γεράνι, Τεμένια, Σούδα ή κάθε άλλο Χανιώτικο αναψυκτικό ας αποτελεί την επιλογή σας, όταν βρίσκονται στο τραπέζι. Το ίδιο να γίνει και με τους κάθε είδους χυμούς. Η ΒΙΟΧΥΜ ας γίνει η εταιρεία της καρδιάς μας. Οι πολυεθνικές, ας ασχοληθούν με τους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες.
– Εμφιαλωμένο Νερό. Εδώ δικαιούμαι να εξοργιστώ ακόμα κι εγώ. Τα νερά των Λευκών Όρεων μεγάλωσαν το Δία κι εμείς ακόμα αγοράζουμε – μα το Δία – τα “εισαγόμενα και μεταφερόμενα”.
– Άλευρα, Μπαχαρικά, Μέλια, Προϊόντα Ζύμης, Παραδοσιακά Γλυκά και Εδέσματα, Καφέδες και Ροφήματα και κάθε άλλη κατηγορία τροφίμου αναζητείστε πριν από οτιδήποτε άλλο τον Χανιώτη και στη συνέχεια τον Κρητικό παραγωγό πριν από κάθε “άλλη”, επιλογή σας.
Ενισχύστε κι όλους εκείνους, από Σούπερ Μάρκετ έως μικρομάγαζα, που στηρίζουν τα “Κρητικά”. Κάντε το ίδιο και στην περίπτωση των μη τροφίμων αλλά και των υπηρεσιών.Έπιπλα, δώρα, ρούχα, παπούτσια, ηλεκτρικές συσκευές, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, έντυπα, εφημερίδες, αλλά και σε κάθε άλλη μορφή υπηρεσίας από Τουριστικά πακέτα, μέχρι και Οικοδομικές Άδειες, προτιμήστε τους Χανιώτες επαγγελματίες. Κάνετε διακοπές – ή τμήμα αυτών – στα Χανιά, περάστε το φαράγγι ξανά με τα παιδιά σας, νοιώστε την ανάγκη προστασίας του κεφαλαίου μας. Θα κερδίσετε από την διατήρηση του μέσα στο νομό μας, κάτι που θα κάνει ένα τμήμα του, αργά ή γρήγορα να επισκεφθεί το κατάστημά ή την επιχείρησή σας. Βοηθήστε τα Χανιά και την Κρήτη να διατηρήσουν θετικό ισοζύγιο κάτι στο οποίο η χώρα αποτυγχάνει σταθερά οδηγώντας μας σε ύφεση.
Θα ήταν μάλλον επιπόλαιο να πω ότι όλα τα παραπάνω είναι εύκολα. Η πρώτη “συμβουλή” αναφέρθηκε στο ότι ως καταναλωτές, θα πρέπει να αγνοήσετε τις “σειρήνες του Μάρκετινγκ”. Μου θυμίζει τη φράση ενός καθηγητή μου, που έλεγε, “μικρές ασκήσεις, δύσκολες λύσεις”. Αλήθεια, ακόμα κι αν φαντάζει εύκολο, είναι τρομερά δύσκολο. Ακόμα και εάν γίνει από σήμερα προσπάθεια να πετάξουμε τα ξενόφερτα στη θάλασσα, το σύστημα θα δοκιμάσει τις αντοχές μας. Εκπτώσεις, προσφορές, διαφήμιση, ποικιλία, όλα εκείνα που κάνουν τη στιγμή να είναι δυνατότερη από το χρόνο. Το πιο δύσκολο κομμάτι, συμπυκνώνεται στο ερώτημα: “Και τι γίνεται στην περίπτωση που το ντόπιο δεν είναι ποιοτικά καλύτερο, είναι ακριβότερο, μειωμένης απόδοσης ή όλα αυτά μαζί;”.
Σε κάθε περίπτωση θα έλεγα, καλύτερα να κερδίσουμε τον κανόνα αντί να ασχοληθούμε με την εξαίρεση. Ας κάνουμε λοιπόν κανόνα ζωής τα παραπάνω και ας αφήσουμε τις εξαιρέσεις να τον επιβεβαιώνουν, προσπαθώντας ολοένα να τις μειώσουμε. Εντούτοις, αυτή η μείωση είναι – κατά μια έννοια – το περίφημο “ταγκό” του π. Υπουργού, του Φώλια. Δώσαμε πιο πάνω, συμβουλές προς τους καταναλωτές. Φαντάζεστε ότι δεν υπάρχουν οι αντίστοιχες προτάσεις για τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες; Φυσικά υπάρχουν, απλά αυτοί είναι οι πιο δύσκολοι και συχνά οι πιο αδέξιοι χορευτές. Θα πρέπει από τη μεριά τους να φροντίσουν να μειώσουν την κερδοσκοπική τους διάθεση για να γίνουν και οι ίδιοι οπαδοί της παραπάνω φιλοσοφίας επιδιώκοντας έτσι να κερδίσουν την θέση που πρέπει στην καρδιά του Χανιώτη ή Κρητικού καταναλωτή. Δύσκολο κι αυτό. Συχνά η πολιτική τους κινείται στην μέγιστη δυνατή τιμή ώστε να μη χάσουν τον πελάτη έστω κι ακριβότεροι. Η έλευση ξένων εταιρειών κάθε είδους, συχνά δεν προέρχεται μόνο από την αγοραστική δύναμη του νομού αλλά και από την επιπόλαια, μονομερή και κοντόφθαλμη πολιτική των ντόπιων επιχειρήσεων. Στη συνέχεια, κανείς δεν αναγνωρίζει τις συνέπειες αυτών, απλά επιδιδόμαστε όλοι σε μια συνεχή αναζήτηση παραβάσεων, πολιτική που μας κάνει να χάνουμε το σημάδι. Εάν πιστεύουμε ότι η λύση βρίσκεται στο να κάνουμε τους άλλους χειρότερους, “πλανώμεθα πλάνην οικτράν”. Η λύση είναι αναμφίβολα μία και μόνη. Να γίνουμε εμείς καλύτεροι κι αυτή είναι μια αλήθεια που σχεδόν πάντα μας ενοχλεί, από όποιον και όπως και εάν ενίοτε λεχθεί.
Πολύ φοβούμαι ότι, περνώντας και βγαίνοντας από το τούνελ της κρίσης θα βρεθούμε μπροστά σε ένα νέο “ήλιο”, μια νέα ημέρα, που θα έχει μόνο καρτέλ να επιδείξει. “Καρτελοποιημένοι” και αβοήθητοι. Δεν ήθελα σήμερα να αναφερθώ στο τεχνικό – οικονομικό κομμάτι αλλά νομίζω ότι μετά την κρίση, θα συναντηθούμε ξανά μόνο με εκείνους οι οποίοι μπορούν να επωφεληθούν απ’ αυτήν κάνοντάς την δεκανίκι για να μεγαλώσουν τη θέση τους. Γιατί σε καμία περίπτωση, μην πιστέψετε ότι σε μια κρίση δεν υπάρχουν ευνοούμενοι. Έτσι θα πω κλείνοντας, ότι ακόμα και 50 € επιπλέον το μήνα να “στρέψει” καθένας από εμάς στα τοπικά προϊόντα και τις εταιρείες των Χανίων, θα επέλθει ένας παράγοντας ανάπτυξης, ίσος με εκείνον της κρίσης που μας προβληματίζει.
Για όλα τα παραπάνω, μην υποτιμάτε ποτέ τη βοήθεια που μπορεί να προσφέρει ακόμα και η αγορά ενός μικρού και ασήμαντου τοπικού προϊόντος στην παραπάνω προσπάθεια που πρέπει να αποτελέσει το γνώμονα όλων μας. Ακόμα και η πιο μικρή σταγόνα θάλασσας, κρύβει όλη την μαγεία του Ωκεανού. Δεν είναι σύνηθες για τη φυλλάδα – ούτε και για μένα προσωπικά – να αναρτά “αφίσες και ταμπλώ” διαμαρτυρίας με περιεχόμενο που δε συνάδει με τη φιλοσοφία της Πόλης, του Πολίτη, του Πολιτισμού. Όμως πίσω από κάθε κακό όπως η κρίση, υπάρχει ένα καλό και θα είμαστε όλοι ευτυχείς να το ανακαλύψουμε έστω και κάτω από αυτές τις συνθήκες. Σίγουρα δεν είναι το μοναδικό, όμως η προάσπιση των τοπικών προϊόντων, υπηρεσιών και επιχειρήσεων είναι μια καλή αρχή. Ας ξεκινήσουμε από αύριο όλοι μας, ελπίζοντας ότι θα βρούμε τα “βήματα” σ’ αυτό το ταγκό.
Κυριάκος Γ. Κώτσογλου
Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης Msc
[pyxida.gr]