Ο Δημήτρης Στεφανάκης, λίγο πριν την ακόμα μία βράβευσή του…

…μιλά στη Λίνα Φυτιλή, για το PRESS-GR

Γεννήθηκε το 1961. Σπούδασε νομικά στοΠανεπιστήμιο της Αθήνας. Έχει μεταφράσει έργα των Σωλ Μπέλοου, Ε.Μ. Φόρστερ, Γιόζεφ Μπρόντσκι και Προσπέρ Μεριμέ. Το πρώτο του μυθιστόρημα, “Φρούτα εποχής” κυκλοφόρησε το 2000 (εκδόσεις Ωκεανίδα).

Ακολούθησαν: “Λέγε με Καΐρα” (Ωκεανίδα, 2002), “Το μάτι της επανάστασης έχει αχρωματοψία” (Ωκεανίδα, 2005), “Μέρες Αλεξάνδρειας” (Πατάκη, 2007, Ψυχογιός 2011) το οποίο πρόσφατα εκδόθηκε στα γαλλικά σημειώνοντας τόσο μεγάλη επιτυχία, ώστε τιμήθηκε με το Prix Mediterranee Etranger, ενώ σύντομα θα κυκλοφορήσει και στα ισπανικά, “Συλλαβίζοντας το καλοκαίρι” (Πατάκη, 2009), “Θα πολεμάς με τους θεούς” (Πατάκη, 2010).

Πήρατε ένα βραβείο για το βιβλίο σας “Μέρες Αλεξάνδρειας”, το Prix Méditerranée Etranger 2011, που δεν έχει λάβει κανένας άλλος Έλληνας συγγραφέας. Παράλληλα ήσασταν υποψήφιος για το βραβείο ευρωπαϊκού βιβλίου και πρόσφατα τιμηθήκατε με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη Αυτή η διάκριση τι σημαίνει για σας;
Είναι σίγουρα σημαντικό να διακρίνεσαι διεθνώς και να σε ξεχωρίζουν άνθρωποι που μέχρι χθες δεν γνώριζαν τίποτε για το έργο σου. Κάθε…
μεγάλο λογοτεχνικό βραβείο δημιουργεί προσδοκίες τις οποίες καλείσαι στη συνέχεια να επαληθεύσεις.

Ποιο είναι το θέμα και ο καμβάς του βιβλίου; Γιατί επιλέξατε την Αλεξάνδρεια κι όχι κάποια άλλη πόλη;

Το θέμα μου είναι ο κοσμοπολιτισμός της Μεσογείου στις αρχές του εικοστού αιώνα και γι’ αυτό δεν θα μπορούσα να βρω λαμπρότερη μητρόπολη από την Αλεξάνδρεια. Είναι η πόλη-σταυροδρόμι, ένας κόσμος πολυγλωσσίας και διεθνισμού που προκαλεί την περιορισμένη φαντασία του σύγχρονου ανθρώπου. Η Αλεξάνδρεια της εποχής εκείνης είναι μια ξεχωριστή εμπειρία που δύσκολα την αντιλαμβάνεται κανείς αν δεν την έχει ζήσει. Αυτό προσπάθησα να κάνω κι εγώ: Να μυήσω τους αναγνώστες μου στην μοναδικότητα αυτής της εμπειρίας, στη μαγεία της πόλης που έμελλε να γίνει η πρωτεύουσα μιας Μεσογείου δίχως σύνορα.

Τι γνώμη έχετε για την ελληνική λογοτεχνία στο εξωτερικό; Είναι υπολογίσιμη σήμερα;

Η ελληνική λογοτεχνία δεν έχει αποκτήσει ακόμα ισχυρά ερείσματα σε διεθνές επίπεδο, όμως αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Υπάρχει χώρος και για μας στην παγκόσμια λογοτεχνία κι είναι στο χέρι μας να τον αξιοποιήσουμε τα επόμενα χρόνια.

Ποιος ήταν ο λόγος που σας οδήγησε στη συγγραφή;

Η ανάγκη μου να εκφράσω αυτό που είμαι, αυτό που αισθάνομαι, ό,τι με ενθουσιάζει αλλά κι ό,τι με απωθεί, ό,τι με καθιστά αισιόδοξο κι ό,τι με φοβίζει σ’ αυτό τον κόσμο.

Τελικά το μυθιστόρημα είναι ένας μεγεθυντικός φακός της ζωής;
Μεγεθυντικός φακός της ανθρώπινης ύπαρξης θα έλεγα. Είναι χρόνια τώρα που η μυθιστορηματική δράση έχει περάσει από τον δρόμο στην ψυχή του ανθρώπου. Δεν έχει τόση σημασία να επιβεβαιώνουμε τη ζωή όσο να την ανατρέπουμε.
Πώς χτίζετε ένα μυθιστόρημα; Ακολουθείτε κάποια δική σας τεχνική;
Αφιερώνω χρόνο στους ήρωες μου, ζω μαζί τους για ένα μεγάλο διάστημα, αφουγκράζομαι τις αγωνίες τους και τους αφήνω να ενηλικιωθούν μέσα μου και να ωριμάσουν, ύστερα μπορώ να τους εμπιστευτώ αφήνοντας στα χέρια τους την εξέλιξη της πλοκής. Ακούγεται παράδοξο όμως έτσι είναι. Φιλοξενούμε πολλά πρόσωπα μέσα μας. «Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας» όπως λέει κι ο ποιητής.

Ποιοι είναι οι συγγραφείς που αγαπάτε;
Ο Μπαλζάκ κι ο Ντοστογιέφσκι είναι δύο συγγραφείς που θα ξεχώριζα για διάφορους λόγους. Σέβομαι τον Τολστόι, τον Μούζιλ και τον Σταντάλ. Εμπνέομαι από τον Τζόυς, την Γουλφ και τον Κάφκα. Αγαπώ με πάθος τον Καμύ. Από τους σύγχρονους υποκλίνομαι στον Χαβιέρ Μαρίας και στον Τζον Μπάνβιλ.
Συμμετέχετε στην δημιουργία ενός νέου περιοδικού. Πότε κυκλοφορεί, ποια θα είναι η θεματολογία του;
Το περιοδικό «Κλεψύδρα» θα κυκλοφορήσει στα τέλη Νοέμβρη και θα είναι μια έκδοση για το βιβλίο και για τον πολιτισμό. Θα έλεγα πως αποτελεί συλλογική προσπάθεια ανθρώπων που «διαβάζουν» την τέχνη σε όλες τις εκδοχές της και γοητεύονται από την πολυφωνία της εποχής μας. Η περιοδική αυτή έκδοση θα συνοδεύεται από ένα λογοτεχνικό βραβείο που θα απονέμεται στο καλύτερο ελληνικό βιβλίο της χρονιάς.