10 κριτήρια για φορολόγηση επαγγελματιών

Φορολογικές ανατροπές φέρνει το 2012 σε περίπου 1 εκατ. ελεύθερους επαγγελματίες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει νέα τακτική για να υπολογίσει τα εισοδήματα των επιτηδευματιών βάζοντας στο «παιχνίδι» νέου τύπου αντικειμενικά κριτήρια καταργώντας παράλληλα τη διαδικασία της «αυτο-περαίωσης», η οποία ελάχιστα απέδωσε στα ταμεία του Δημοσίου.

Στόχος των νέων ρυθμίσεων είναι να εντοπιστούν τα πραγματικά εισοδήματα των επιτηδευματιών και να δοθεί τέλος στο φαινόμενο η συντριπτική πλειονότητα να εμφανίζεται στην εφορία με πενιχρά εισοδήματα. Την ίδια ώρα, το υπουργείο Οικονομικών επαναφέρει το «point system» για τους φορο-παραβάτες και «ψαλιδίζει» τα πρόστιμα, προκειμένου να αυξηθούν οι εισπράξεις και να περιοριστεί η συσσώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών, που καταλήγουν να μην εισπράττονται ποτέ. Ήδη οι ανείσπρακτες οφειλές έχουν φθάσει στο ποσό – ρεκόρ των 41,5 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων αποτελεί πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από τις φορολογικές αρχές και εκκρεμούν στις εφορίες και τα δικαστήρια. Το σχέδιο του υπουργείου συμπληρώνεται με την απευθείας είσπραξη του ΦΠΑ μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών. Σε κάθε εμπορική συναλλαγή με πλαστικό χρήμα ο ΦΠΑ θα παρακρατείται από την τράπεζα και θα αποδίδεται από αυτή αυτομάτως στο ελληνικό δημόσιο.

Οι νέες ρυθμίσεις θα περιληφθούν σε νέο φορολογικό νομοσχέδιο το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή στις αρχές του 2012. Τα εισοδήματα των ελεύθερων επαγγελματιών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα προσδιορίζονται αυτόματα βάσει αλγοριθμικού τύπου κριτήρια. Στα κριτήρια θα περιλαμβάνονται ακόμα και η κινητή περιουσία του φορολογούμενου, όπως καταθέσεις, μετοχές, χρεόγραφα, αμοιβαία κεφάλαια και κάθε είδους επενδυτικά χαρτοφυλάκια.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα βασικά συστατικά του αλγόριθμου για τον προσδιορισμό του εισοδήματος των επιτηδευματιών θα είναι:

1. Η κατηγορία των τηρουμένων βιβλίων και στοιχείων και η μορφή της εταιρείας.
2. Ο κλάδος και το είδος της δραστηριότητας.
3. Ο τόπος και ο χρόνος άσκησης του επαγγέλματος. Η έδρα της επαγγελματικής εγκατάστασης θα παίζει σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα, εφόσον το ιατρείο του γιατρού βρίσκεται στο Κολωνάκι θα αντιστοιχεί υψηλότερο «αντικειμενικό» εισόδημα σε σχέση με το ίδιο ιατρείο που θα βρίσκεται στην Καλλιθέα ή σε μία επαρχιακή πόλη.
4. Η επιφάνεια της επαγγελματικής εγκατάστασης.
5. Οι μισθολογικές δαπάνες (αριθμός προσωπικού, μισθοί).
6. Οι λειτουργικές δαπάνες (ενοίκιο, εξοπλισμός, λογαριασμοί κινητής και σταθερής τηλεφωνίας κ.ά.).
7. Η φορολογική εικόνα και συμπεριφορά του φορολογούμενου, αν δηλαδή είναι συνεπής ή έχει εντοπιστεί στο παρελθόν για παραβάσεις ή είναι οφειλέτης.
8. Η ακίνητη περιουσία.
9. Τα κινητά περιουσιακά στοιχεία (κατοικίες, επαγγελματικά ακίνητα, οικόπεδα, μετοχές, καταθέσεις, αμοιβαία κ.ά.).
10. Στατιστικά στοιχεία για το μεικτό ποσοστό κέρδους ανάλογα με το είδος των πωλούμενων αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών από τον κάθε επιτηδευματία.

Ο συνδυασμός των παραπάνω στοιχείων θα δίνει ένα ελάχιστο ύψος εισοδήματος. Σε περίπτωση που θα διαπιστώνεται ότι από το επάγγελμα και τα εισοδήματα που δηλώνει ο φορολογούμενος, καθώς και από τα πάσης φύσεως έκτακτα έσοδα από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων δεν είναι δυνατόν να καλυφθούν τα ποσά των αποταμιεύσεων, η αξία και τα έξοδα συντήρησης των περιουσιακών στοιχείων που κατέχει, καθώς και οι λοιπές δαπάνες διαβίωσής του, θα του καταλογίζεται πρόσθετος τεκμαρτός φόρος. Τα νέα κριτήρια αναμένεται να αυξήσουν το φορολογητέο εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων και έτσι η συντριπτική πλειονότητα των ελεύθερων επαγγελματιών και μικρομεσαίων θα πληρώνει μεγαλύτερα ποσά φόρου.

Το νέο «ποινολόγιο» για τους φορο-παραβάτες φέρνει ελαστικότερα πρόστιμα ειδικά για τις τυπικές παραβάσεις. Οι επιχειρήσεις που θα συλλαμβάνονται με φορολογικές παραβάσεις θα τιμωρούνται είτε με «προσαύξηση» του τζίρου τους είτε με διόγκωση των φορολογικών κερδών, ανάλογα με το είδος της παράβασης στην οποία θα έχουν υποπέσει. Το «αντάλλαγμα» για τις επιχειρήσεις-παραβάτες είναι ότι οι ελεγκτικές αρχές δεν θα «ρίχνουν» τα βιβλία της επιχείρησης, κάτι που αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο εφιάλτη για τους επιχειρηματίες αφού οδηγεί σε σημαντικές στρεβλώσεις και υπερβολικές επιβαρύνσεις.

Με το νομοσχέδιο θεσπίζονται για πρώτη φορά και «κίνητρα συμμόρφωσης». Οι παραβάτες που θα παραμένουν συνεπείς τόσο κατά το έτος επιβολής του προστίμου όσο και κατά τα δύο επόμενα, θα δικαιούνται επιστροφής ποσού το οποίο θα αντιστοιχεί στο 30% του αρχικού προστίμου. Επίσης επανέρχεται η διάταξη που προβλέπει ότι θα επιβάλλεται πρόστιμο στον καταναλωτή ο οποίος δεν θα ζητά απόδειξη από το κατάστημα ή από τον ελεύθερο επαγγελματία. Το πρόστιμο ορίζεται στα 100 ευρώ.

Το νομοσχέδιο προβλέπει και μεταβατικές διατάξεις τις οποίες μπορούν να εκμεταλλευτούν όσοι έχουν ήδη να αντιμετωπίσουν υψηλά πρόστιμα τα οποία τους έχει καταλογίσει η εφορία. Προβλέπεται ότι εντός 60 ημερών από την ψήφιση του νόμου θα μπορούν να προσέρχονται στην εφορία και να ζητούν το πρόστιμό τους να υπολογίζεται όχι με τις ισχύουσες (σήμερα) διατάξεις αλλά και με τις νέες εφόσον αυτές οδηγούν σε χαμηλότερο πρόστιμο.

Το νομοσχέδιο
Η «ΗτΣ» παρουσιάζει σήμερα τις βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου σύμφωνα με τις προτάσεις που έχει παραδώσει στην ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών η αρμόδια επιτροπή.

Στις περιπτώσεις επιχειρήσεων με ουσιαστικές και εκτεταμένες παραβάσεις δεν θα προβλέπεται πλέον η απόρριψη των βιβλίων και των στοιχείων. Θα ακολουθείται μία νέα διαδικασία αντικειμενικού προσδιορισμού των ακαθαρίστων εσόδων και του φορολογητέου εισοδήματος, με την οποία θα προστίθεται στα δηλωθέντα ακαθάριστα έσοδα τα αποκρυβέντα και ταυτόχρονα θα επέρχεται επαύξηση των αποκρυβέντων εσόδων με συντελεστές που θα συναρτώνται με τη βαρύτητα της κάθε παράβασης και την επανάληψή της. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι για τις επιχειρήσεις που βαρύνονται με φορολογικές παραβάσεις, τα ακαθάριστα έσοδα θα προσαυξάνονται. Το ύψος της προσαύξησης θα εξαρτάται:

• Από την αξία της συναλλαγής στην οποία αφορά η παράβαση.
• Από έναν συντελεστή ο οποίος θα προσαυξάνει την αξία της αποκρυβείσας συναλλαγής. Όσο σοβαρότερη είναι η συγκεκριμένη φορολογική παράβαση τόσο υψηλότερος θα είναι ο συντελεστής προσαύξησης.
• Από έναν δεύτερο συντελεστή ο οποίος θα εξαρτάται από την επανάληψη των παραβάσεων. Όσο περισσότερες είναι οι παραβάσεις, τόσο μεγαλύτερος θα είναι και αυτός ο συντελεστής.

Οι παραβάσεις δεν θα υπολογίζονται μόνο στα έσοδα των επιχειρήσεων αλλά και στα έξοδα της επιχείρησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα υπολογίζεται και πάλι το καθαρό κέρδος της επιχείρησης με τη μέθοδο του λογιστικού προσδιορισμού (έσοδα μείον έξοδα) αλλά θα υπάρχουν προσαυξήσεις.

ολόκληρο το άρθρο εδω