Μαντουμπάλα vs Ζιγκουάλα
Η παρωχημένη αντίληψη για τις ινδικές επιρροές του Καζαντζίδη ή πόσοι γνωρίζουν ότι η Ζιγκουάλα ήταν από τη Σουηδία ;
Μου φαίνεται λίγο παράξενο να γίνεται μέχρι και σήμερα έντονη αρνητική αναφορά στην ινδική επιρροή και εποχή του ελληνικού τραγουδιού και, κυρίως, του Καζαντζίδη.
Το θεωρώ παρωχημένο. Έχουν πέσει, όμως, διάφορα στην αντίληψή μου. Πιο συγκεκριμένα αναφέρομαι στην εποχή, και, κυρίως, στο τσουβάλιασμα, της Μαντουμπάλας και της Ζιγκουάλας.
Θ’ αφήσω όλα τα υπόλοιπα στην άκρη και θα σταθώ μόνο στη βασική διαφορά τους και στο σύντομο ιστορικό τους. Κατ’ αρχήν, τα δύο τραγούδια έχουν εντελώς διαφορετικό γεωγραφικό προσανατολισμό. Είναι λαθεμένη η εντύπωση ότι η Μαντουμπάλα και η Ζιγκουάλα έχουν κοινή καταγωγή. Τόσο θεματικά, όσο και μουσικά. Το μόνο κοινό στοιχείο τους (πέρα από την κατάληξη των ονομάτων τους), ως επιρροή, είναι ότι και τα δύο έχουν κινηματογραφική ρίζα. Η Μαντουμπάλα ( M adhubala) εκτός από τίτλος μιας ινδικής ταινίας του 1950, ήταν και μια πανέμορφη ηθοποιός που πέθανε σε νεαρή ηλικία, έχοντας πρωταγωνιστήσει σε περισσότερες από εβδομήντα ταινίες του Bollywood . Φυσικό επακόλουθο και η μουσική του τραγουδιού να έχει τη βάση της σε ινδικά μοτίβα.
Η Ζιγκουάλα, όμως, ήταν Σουηδέζα (τσιγγάνα) και η μελωδία της έχει περισσότερο δυτική προοπτική. Singoalla ήταν ο σουηδικός τίτλος του μυθιστόρηματος The Wind Is My Lover του Σουηδού συγγραφέα Viktor Rydberg, το οποίο πρωτοπαρουσιάστηκε το 1857 και στο οποίο, χρόνια αργότερα, το 1940 βασίστηκε η ομώνυμη όπερα του πιανίστα και συνθέτη Gunnar de Frumerie, καθώς και η γαλλο-σουηδική ταινία Singoalla (1949) του Γάλλου σκηνοθέτη Christian-Jaque στην οποία πρωταγωνιστούσε η Viveca Lindfors. Αν και Σουηδέζα, μελαχρινή, όπως αναφέρεται και στο τραγούδι …μελαχρινή ομορφιά μου, παντοτινή χαρά μου…
Ο ίδιος ο Καζαντζίδης έχει αναφερθεί και σε αυτό το θέμα, όπως και στης Μαντουμπάλας. Το 1958-59 είδε την ταινία και του ήρθε η ιδέα του τραγουδιού. Τους στίχους τους έβαλε ο Νίκος Μουρκάκος κι επειδή το Σινγκοάλα δεν ήταν εύηχο άλλαξε σε Ζιγκουάλα. Ίσως ο Καζαντζίδης να μη θυμόταν ή να μην γνώριζε ότι παλιότερα ο Μανώλης Χιώτης είχε συνθέσει ένα τραγούδι που όχι μόνο αναφερόταν σε αυτό το όνομα (Ζιγκουάλα) αλλά ήταν και τίτλος του. Το είχε τραγουδήσει η νεοεμφανιζόμενη, τότε, Ζωζώ Σαπουντζάκη, με κιθάρες που έπαιζαν ο Μανώλης Χιώτης και ο Γιάννης «Σπόρος» Σταματίου. Την ίδια εποχή το τραγούδησε στην Αμερική και η Ρένα Ντάλλια, με τον Γιάννη Τατασόπουλο. Και οι δυο Ζιγκουάλες, μουσικά, είχαν λατινική ρίζα. Στην περίπτωση του τραγουδιού του Χιώτη αυτό ήταν σαφές, όμως, και το τραγούδι με τον Καζαντζίδη είχε αυτή την προοπτική, ή, αν προτιμάτε, μια περισσότερο τζίπσι-λάτιν προοπτική, που η νεότερη ζωντανή εκτέλεσή του με τον Νταλάρα, καθώς, και κάμποσες παλιές από διάφορα τρίο, την αναδεικνύουν, ίσως, περισσότερο.
